poznaj bytom

SP nr 5

Szkoła na zdjęciu archiwalnym – widoczny napis z nazwą szkoły
Szkoła współcześnie

Dawna Kurfürstenstrasse, później ul. Roosvelta – obecnie Aleja Legionów. Szkoła została wybudowana w 1903 r. To potężny budynek szkolny, który do dzisiaj zwraca uwagę swoją architekturą i wielkością. Do dnia dzisiejszego widoczny jest na niej ułożony z cegieł napis, który jest świadectwem jego historii. Bezirks-Schule 5, czyli Szkoła Rejonowa nr 5. Gdy szkoła powstała, nazywano ją Katolicką Szkołą Powszechną nr 5 (niem. Katholische Volksschule V). Miała część żeńską i męską (do dzisiaj zachowały się dwa wejścia, gdzie spod farby przebijają niemieckie napisy „Chłopcy” i „Dziewczęta”). W późniejszym okresie, na cześć nadburmistrza Brüninga, szkołę przemianowano na Brüning-schule. Stojąca za szkołą sala gimnastyczna została zaprojektowana przez Petera Stascha i najprawdopodobniej wybudowana w 1925 r. Podobno przed samym wybuchem wojny w budynku mieściły się dwie szkoły: Volksschule V i Volksschule XII. Budynek szkolny został zaprojektowany przez Carla Bruggera. Przestronne korytarze, duże sale lekcyjne, całe potrzebne zaplecze socjalne i logistyczne i aula. Fasadę budynku zdobi piękny zegar.
   Po zakończeniu II wojny światowej ten podział utrzymano, gdyż mieściły się tu dwie szkoły: męska Szkoła Podstawowa nr 5 i żeńska Szkoła Podstawowa nr 12. W 1960 r. patronką SP 12 została Pola Maciejowska, a w 1962 r. patronem SP 5 stał się Paweł Finder. W 1974 r. obydwie szkoły połączono w jedną, której patronką stała się Pola Maciejowska. Młodziutka Pola Maciejowska w niewyjaśnionych okolicznościach w 1920 r. zginęła w Bytomiu, a jej grób znajduje się na pobliskim cmentarzu.
   Na ścianach budynku szkoły widać sporo „ran”, najprawdopodobniej śladów po odłamkach. Prawdopodobnie chodzi o 1945 r.  Być może chodzi o przypadkowy ostrzał artyleryjski, który spadł na ten rejon miasta. Istnieje niepotwierdzona informacja, że w budynku szkoły pod koniec wojny mógł funkcjonować szpital wojskowy, a po zakończeniu działań wojennych i zdobyciu miasta przez Sowietów coś w rodzaju tymczasowego obozu dla ludności cywilnej.

Carl Brugger
   Urodził się w dniu 3 lipca 1853 r. w Ravensburgu. Mieszkał i uczył się w Monachium. Tam zdobył wykształcenie architektoniczne. Znalazł się na Górnym Śląsku, a konkretnie w Bytomiu. W 1901 r. został miejskim radcą budowlanym (niem. Stadbaurat). Miał ogromny wpływ na rozwój architektoniczny i przestrzenny Bytomia. Praktycznie wszystkie projekty budowy kolejnych obiektów w mieście przechodziły przez jego ręce i noszą jego podpis. Jednocześnie sam projektował. Był zakochany w secesji, więc jego obiekty noszą wyraźne cechy stylu secesyjnego. Często używanym przez niego w projektach surowcem była przepiękna glazurowana, klinkierowa cegła. Bruger stosował charakterystyczne motywy z cegieł klinkierowych o różnych kolorach. Tworzył nie tylko dla Bytomia, ale również dla Saarbrücken, gdzie zaprojektował ok. 20 budynków. Jeżeli chodzi o jego bytomskie dzieła, to możemy do nich zaliczyć:
· budynek Królewskiego Instytutu Higieny w Bytomiu (1902-1905), czyli obecna siedziba Sanepidu,
· budynek szaletu miejskiego w Bytomiu (projekt – sierpień 1905),
· kompleks budynków Krüppelheim zum hl. Geist (1911-1913), czyli późniejszy Szpital Górniczy.
· willa nadburmistrza Brüninga przy Al. Legionów 4,
· miejska oczyszczalnia ścieków przy ul. Łagiewnickiej 9 (1905),
· Szkoła Podstawowa nr 5 przy Alei Legionów (dawniej V Katholische Volksschule),
· Szkoła Podstawowa nr 2 przy Placu Klasztornym (dawniej Neuer Evangelische Schule), obecnie siedziba Poradni Psychologiczno-Wychowawczej i Technikum nr 4,
· budynek obecnego IV Liceum Ogólnokształcącego w Bytomiu (1902), dawniej Städtische Katholische Realschule, później Adolf-Hitler-Schule,
· rozbudowa Szkoły Podstawowej nr 4 przy ul. Chrobrego,
· plany zagospodarowania dzisiejszego Placu Akademickiego czy też Placu Słowiańskiego.
   Oprócz tego zaprojektował dla siebie willę, która nieco przekształcona istnieje do dnia dzisiejszego w Bytomiu przy ul. Powstańców Warszawskich 31 (wówczas Gartenstrasse 7). Wybudowano ją w 1911 r. Do dzisiaj jej fasadę zdobi napis z jego nazwiskiem. Wcześniej, przed wybudowaniem tej wilii, Bruggerowie mieszkali na tej samej ulicy, ale pod numerem 3. W 1918 r. przeszedł na emeryturę i wraz z żoną wyjechał z Bytomia do Monachium. Zmarł w dniu 12 marca 1935 r. w Monachium. Był człowiekiem, który miał niesamowity wpływ na wygląd ówczesnego o współczesnego Bytomia.