poznaj bytom

Woźniaka 16a – dom, w którym mieszkała Eugenia Brejt

Woźniaka 16a

 Eugenia Brejt urodziła się w dniu 27 kwietnia 1915 r. w Żytomierzu (obecnie Żytomir na Ukrainie). Podczas II wojny światowej posiadała stopień plutonowego i pracowała jako kancelistka w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Nie siedziała za sterami samolotu. Nie brała udziału w walkach powietrznych. Była jednak częścią machiny Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, której pracę doceniono odznaczając ją Medalem Lotnika. Data urodzenia Eugenii na bytomskim nagrobku (17 kwietnia 1927 r.) jest nieprawdziwa. Tak naprawdę urodziła się w dniu 27 kwietnia 1915 r. w Żytomierzu pomimo tego, że nagrobna tablica podaje coś innego. Jej ojciec nazywał się Jan, a matka Helena. Jej panieńskie nazwisko faktycznie brzmiało Ryll. Wiadomo, że jej ostatnim przydziałem służbowym w Wielkiej Brytanii było lotnisko RAF Dunholme Lodge w hrabstwie Lincolnshire.


   Eugenia pracowała jako kancelistka, czyli w kancelarii. Przez jej ręce przechodziło wiele dokumentów. Po przyjeździe Eugenii do kraju prawdopodobnie od razu znalazła się na celowniku Urzędu Bezpieczeństwa. Była przecież kancelistką. Sporo wiedziała. Na Górnym Śląsku w 1945 roku znalazło się mnóstwo repatriantów z Kresów Wschodnich, w tym z Żytomierza. Zapewne wśród nich było wielu znajomych Eugenii. Jak znalazła się w Bytomiu, nie wiadomo. Być może już wtedy zaczęła podawać fałszywą datę urodzin, by udawać kogoś innego. Sfałszowana data sugerowała, że w 1939 r., w chwili wybuchu wojny miała 12 lat, choć faktycznie miała 24. Po powrocie do kraju wyszła za mąż. Jej wybrankiem został Kazimierz Brejt, po którym przyjęła nazwisko. Do końca życia mieszkała w Bytomiu.

Zmarła w dniu 4 listopada 1990 r. Została znaleziona martwa w swoim domu. Jest pochowana na cmentarzu ewangelickim w Bytomiu przy ul. Powstańców Śląskich.

Mogiła Eugenii na cmentarzu ewangelickim